A
- Açıklanamayan infertilte (kısırlık): Nedeni ortaya konamamış kısırlık
- Amenore: Adet görememe
- Amniyosentez: Bebeğin sıvısından genetik tanı amaçlı örnek alınması
- Anovulasyon: Yumurtlamanın olmamasıdır
- Aspirasyon: Bir iğne yardımı ile sıvı ve/veya hücrelerin emilmesi
- Assisted Hatching (AH): Embriyo dışındaki zarın inceltilmesi
- Asthenozoospermia: Hareketli spermatozoid oranının azalması
- Aşılama (IUI-intrauterine insemination): Hazırlanmış spermlerin bir kanül yardımı ile rahin içine verilmesi
- ART (artificial reproductive technologies): Üremeye yardımcı teknolojiler
- Azospermi: Semende hiç canlı sperm olmaması
B
- Β-hCG (İnsan koryonik gonadotropini): Gebelik hormonu
- Bazal vücut ısısı: Hasta yataktan kalkmadan önce ölçülen vücut ısısı
- Biyopsi: Bir dokudan örnek alma
C
- Cryopreservation (soğuk saklama): Bir organ veya dokunun düşük ısılarda saklanması
D
- Donör (yumurta veya sperm): Yumurta veya sperm olmaması nedeni ile bir başkasından bu hücrelerin alınması
- Döllenme: Yumurta ve spermlerin bir araya gelerek tek bir hücre oluşturması
E
- Ejekülasyon: Erkeğin doğal şekilde boşalması (sperm örneği verirken veya ilişki sırasında)
- Embriyo: Döllenmiş yumurtadan, rahim içindeki 8 haftalık büyüklüğe gelene kadar bebeğin aldığı isimdir
- Embriyo transferi: Yumurtalar döllendikten sonra bir kanül yardımı ile anne rahmine verilmesidir
- Endokrinoloji: Hormonlarla ilgilenen bilim dalı
- Endometriyal kavite: Rahmin içini kaplayan doku
- Endometriozis: Rahim içinde olması gereken dokuların rahim haricinde karın boşluğunda herhangi bir yerde de olması. Çukulata kistlerinden sorumlu hastalık
- Epididim: Erkek üreme sisteminin sperm olgulaşmasının kısmi şekilde tamamlandığı yer
- E2 (Östrojen ‘Östradiol’): Yumurtalıktaki foliküllerden üretilen temel hormon
F
- Fallop tüpleri: Rahim ve yumurtalıklar arasında bağlantı görevi yapan boru şekilli ortası boş organlar
- Fertilizasyon: Döllenme
- Fimbria (fimbriyal uç): Fallop tüplerinin yumurtalığa yakın parçasıdır. Yumurtlama ile karın boşluğuna atılan yumurtaları tutarlar.
- FSH (Folikül Stimüle Edici Hormon ): Beyinden salınarak yumurtalıkları uyaran hormondur.
- Foliküler faz: Bir aylık ( 30 günlük) adet döngüsünün ilk yarısı olarak tanımlanabilir
G
- Gamet: Hem sperm hem de yumurtayı tarif etmeye yarayan tıbbi terim
- Gamete intrafallopian transfer (GIFT): Üremeye yardımcı tekniklerde eski zamanlarda kullanılan bir tekniktir. Yumurtalar toplandıktan sonra spermle bir araya getirilerek cerrahi ile tüp içine verilir.
- Gonadotropinler: Üreme hücrelerini uyaran hormonlar.
H
- GnRH (Gonadotropin Releasing Hormone): Gonadotropin salınımını sağlayan hormon
- hCG (Human Chorionic Gonadotropin): Β-hCG
- HMG (Human Menopausal Gonadotropin: Yumurtalık gelişimini sağlamak amacıyla kullanılan FSH ve LH ‘nın saflaştırılmış şeklidir. Menapozdaki kadınların idrarından elde edilir.
- Hipotalamus: Hipofiz bezini uyararak LH ve FSH salınmasını sağlayan beyin merkezi
- Histerosalpingografi: Rahim içi boşluğu ve Fallop tüplerinin durumunu araştırmaya yarayan görüntüleme yöntemi
- Histeroskopi: Endoskopi (kamera) ile rahim içinin değerlendirildiği ve cerrahi müdahale yapılabilen girişim
I
- ICSI: Spermin yumurtanın içine enjekte edilmesi. (Intra Cytoplasmic Sperm Injection)
- IUI: İntrauterin İnseminasyon ( Aşılama)
- IVF: İnvitro Fertilizasyon ( Tüp Bebek)
İ
- İmplantasyon: Embriyonun ( döllenmiş yumurta) rahim duvarına yerleşmesi
- İnfertilite: Kısırlık (korunmasız düzenli bir yıllık cinsel ilişkiye rağmen gebelik olmaması)
- İnkübatör: İçinde embriyo kültürünün yapıldığı ,sıcaklığı vücut ısısı gibi olan ve karbondioksit verilen özel dolap
- İnseminasyon: Spermin rahim içerisine aşılanması (aşılama)
- İntramural myom: Rahim duvarında lokalize olan, rahmin kas tabakasından kaynaklanan iyi huylu tümör
J
- Jinekoloji: Kadın hastalıkları ve doğum hakkındaki tıp dalı
- Jinekolog: Kadın hastalıkları ve doğum konusunda uzmanlaşmış doktor
K
- Kateter: Embriyo veya spermin transefinde kullanılan plastik boru
- Klivaj: Döllenmiş yumurtanın bölünmeye başlaması
- Kordosentez: Anne karnındaki bebeğin göbek kordonundan iğne yardımıyla kan alınması
- Kordosentez: Gebelik oluştuktan sonra özellikle ilk 6 hafta gebeliğim devamını sağlayan yumurtalık kisti
- Kromozom: Kalıtımı ve soyaçekimi sağlayan hücre çekirdeğindeki baz dizisi
- Kriyoprezervasyon ( cryopreservation): Soğuk saklama
- Kültür Ortamı: Labaratuvarda embriyonun hayatta kalmasını sağlayan kap
L
- Laparoskopi: Kapalı ameliyat ( kamera yardımı ile birkaç adet küçük delikten girilerek yapılan operasyon)
- LH (luteinizan hormon ): Beyinden salınan ve yumurtlamayı başlatan hormon )
- Lokal anestezi: Bilinç kaybetmeden yapılan anestezi çeşitleridir
M
- Mastürbasyon: Cinsel temas olmadan boşalmanın gerçekleşmesi
- Menapoz: Bir yıl boyunca adet olmaması durumudur (Üreme döneminin sonuna gelindiğini gösterir)
- MII (2): Kaliteli döllenmiş yumurta
- Mikroenjeksiyon: Spermin yumurta içine transferini sağlayan yöntem (ICSI)
- Morfoloji: Spermin yapısı hakkındaki bilgilerdir
N
- Natürel siklus: Gebeliğin doğal seyrine bırakılması
O
- Oligospermi: Sperm sayısının az olması
- Oosit: Kadın yumurtası
- OPU ( oocyte pick up): Yumurta toplanması
- Over: Yumurtalık (kadın üreme organları)
- Ovülasyon: Yumurtlama
- Ovulasyon indüksiyonu: Yumurtalıkların dışardan verilen ilaçlar ile çalışmaya zorlanması
Ö
- Östrojen: Endometriumun (rahim duvarı) kalınlaşmasını sağlayan kadınlık hormonu
P
- PGD: İmplantasyon öncesi genetik tanı
- PESA: Bir sperm toplama tekniği
- Polikistik Over Sendromu ( PCOS): Yumurtlamama, kıllanma artışı ve genellikle kısırlığa sebep olan sendrom
- Polip: Serviks veya endometriumda oluşan iyi huylu yapılar
- Primer infertilite: Daha önce hiç gebelik sahibi olamama ( 1 yıllık korunmasız düzenli ilişki olmasına rağmen)
- Progesteron: Gebeliğin idamesinden sorumlu hormon
- Pronükleus: Döllenme sırasındaki 23 kromozom içeren sperm ve yumurta
R
- Rekombinant DNA: İki farklı kaynaktan gelen genleri içeren modifiye DNA
S
- Sekonder infertilite: İkincil kısırlık. Daha önceden bebeliği olmuş fakat bir yıl süre ile ikinci gebeliğin elde edilememesi
- Semen: Boşalma ile dışarı çıkan sperm ve diğer sıvıların tümü
- Serviks: Rahim ağzı ( rahmin vajinaya açılan kısmı)
- Siklus: İki adet arasındaki süreyi tariflemekte kullanılan terim.
- Sperm: Erkek üreme hücresi
- Sperm bankası: Spermlerin oldukça soğuk sıvılarda saklandığı yer
- Sperm kanalları: Spermin oluştuğu bölgeden penisin ucuna kadar gelmesini sağlayan iletim boruları
- Sperm motilitesi: Spermin hareketliliği
- Spermatid: Spermin öncül forumlarından bir tanesi
- Spermatogenez: Spermin oluşum döngüsü
- Subfertil: Kısmi düzeyde kısırlık bulguları
T
- TESA: Testiküler sperm aspirasyonu (sperm toplama yöntemi)
- TESE: Testiküler sperm ekstraksiyonu (sperm toplama yöntemi)
- Testis: Erkek üreme organları
- Teratozoospermia: Anormal morfolojide sperm bulunması
- Testosteron: Erkeklik hormonu
- Tubal faktör: Kısırlık sebebinin fallop tüplerinden kaynaklanması (ör. tüplerde tıkanıklık gibi)
- Tüp bebek (IVF): Yumurtanın labaratuvar koşullarında sperm ile döllenmesini sağlayan bir yöntem
U
- Ultrason: Ses dalgaları kullanılarak iç organların görüntülenmesi
- Uterin septum: Rahmi ikiye ayıran bir zarın olması ( uterus anomalisi)
- Uterus: Rahim
Ü
- Üroloji: Erkek üreme sistemi ve böbrekler dahil idrar yolları ile ilgilenen bilim dalı
V
- Vajen: Kadın üreme sisteminin bir parçası. Cinsel ilişkide kullanılan ve spermlerin boşalma ile biriktiği bölge
- Varikosel: Testis damarlarında genişlemelerin olması
- Vazektomi: Erkeğin kısırlaştırılması
- Viabilite: Spermlerin canlılığını belirtmekte kullanılan terim
- Viskozite: Semenin yoğunluğu
Y
- Yumurtalıkların uyarılması: Birden fazla yumurta oluşumu için dışardan ilaç verilmesi
- Yumurta çatlaması: Yumurtanın, yumurtalıklarda karın içine atılması
Z
- Zigot: Döllenmiş yumurta
- Zona pellusida: Yumurtanın etrafını saran ve sadece tek, uygun spermin yumurta içine girişini sağlayan katmandır